Η κρυφή πλευρά ενός ψυχοπαθή

Οι μυθιστοριογράφοι είναι δέκα φορές πιο πιθανό να γίνουν διπολικοί ασθενείς, ενώ οι ποιητές είναι σαράντα φορές πιθανότερο να παρουσιάσουν τη συγκεκριμένη διαταραχή ή άλλες ψυχικές ασθένειες όπως η κατάθλιψη.
Στο μυαλό πολλών ευφυών ανθρώπων που φέρουν σημάδια ψυχοπάθειας, καλλιεργείται όσο πουθενά αλλού η δημιουργικότητα. Τι λέει η επιστήμη για τη σχέση παραγωγικότητας και τρέλας;
Οι ψυχικές ασθένειες πρωτοστατούν στη ζωή ενός καλλιτέχνη. Η διαπίστωση έγινε από το περιοδικό Time, καθώς μέσα από γράμματα, βιογραφίες και ιατρικά ιστορικά εκλιπόντων συγγραφέων, σε πολλές ταλαντούχες προσωπικότητες διαφαίνεται ισχυρό το στοιχείο της ψυχικής αστάθειας.
Οι μυθιστοριογράφοι διαπιστώθηκε πως είναι κατά δέκα φορές πιθανότερο να είναι διπολικοί σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Οι ποιητές από την άλλη, είναι κατά σαράντα φορές πιθανότερο να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους κάποια ψυχική διαταραχή.
Βασιζόμενος σε τέτοιου είδους στατιστικά, ο ψυχολόγος Daniel Nettle γράφει, “Είναι δύσκολο τελικά να αρνούμαστε ότι τα ισχυρότερα θεμέλια της δυτικής κουλτούρας έχουν χτιστεί από ανθρώπους με κάποια προδιάθεση τρέλας”.
Όλη η παράδοση της δυτικής λογοτεχνίας μοιάζει να κυριαρχείται από ευφυείς παθολογικούς χαρτοπαίκτες, μανιοκαταθλιπτικές προσωπικότητες ή άτομα με απόλυτη εξάρτηση από το αλκοόλ και άλλους παρεμφερείς εθισμούς.
Σε μια μελέτη με τίτλο “The price of Greatness” του ψυχίατρου Arnold Ludwig, διαπιστώθηκε πως το 87% των ψυχικών διαταραχών εντοπίζεται σε επιφανείς ποιητές ενώ το 77% παρατηρείται σε σπουδαίους μυθιστοριογράφους.
Τα ποσοστά ήταν συγκριτικά, πολύ υψηλότερα σε σχέση με εκείνα όσων τα επιτεύγματά τους αφορούσαν τομείς, όπως οι επιχειρήσεις, οι πολιτικές και άλλες επιστήμες ή ο στρατός. Θεωρείται πως ακόμη και οι φοιτητές που επιλέγουν σεμινάρια συγγραφής ή ποίησης έχουν πολλά περισσότερα στοιχεία διπολικής διαταραχής από τους υπόλοιπους φοιτητές.
Όλη η παράδοση της δυτικής λογοτεχνίας μοιάζει να κυριαρχείται από ευφυείς παθολογικούς χαρτοπαίκτες, μανιοκαταθλιπτικές προσωπικότητες ή άτομα με απόλυτη εξάρτηση από το αλκοόλ και άλλους παρεμφερείς εθισμούς»
Πολλοί δημιουργικοί συγγραφείς εμφανίζουν υψηλές πιθανότητες να νοσήσουν από κατάθλιψη και είναι πολύ πιθανότερο να κληθούν κάποια στιγμή να αντιμετωπίσουν διάφορες ψυχώσεις όπως είναι η σχιζοφρένεια.
Δεν προκαλεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός πως πολλοί συγγραφείς των οποίων τα έργα ξεχωρίζουν, σε κάποια χρονική περίοδο της ζωής τους πέφτουν στα ναρκωτικά, τον αλκοολισμό, νοσηλεύονται σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, ή ακόμη και αυτοκτονούν.
Μιλώντας για τη διπολική διαταραχή
Η διπολική διαταραχή είναι η ψυχική ασθένεια που θεωρείται ότι ενισχύει την ανθρώπινη δημιουργικότητα καθώς βοηθάει στην παραγωγή νέων ιδεών. Άτομα με αυτή την ψυχική νόσο ταλαντεύονται ανάμεσα σε μια έντονη θλίψη και μια ανεξήγητη, υπερβολική ευφορία.
Η ασθένεια που είναι στενά συνδεδεμένη σύμφωνα με τους ειδικούς, με την δημιουργικότητα, έχει διαγνωστεί στο 40% των επιτυχημένων και παραγωγικών ανθρώπων. Ο αριθμός αυτός είναι κατά είκοσι φορές υψηλότερος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Από πρόσφατη μελέτη του ψυχιάτρου Hagop Akiskal μάλιστα, σχεδόν τα δύο τρίτα ενός σημαντικού δείγματος Ευρωπαίων καλλιτεχνών με επιρροή στο κοινό, ήταν διπολικοί.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό σύμφωνα με την επιστήμη, είναι οι μανιακές καταστάσεις οι οποίες οδηγούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε μια έκρηξη ιδεών. Αυτές οι διαδικασίες συλλογισμού, προερχόμενες ακόμη και από μια μη υγιή ψυχική κατάσταση, προβλέπουν κατά κάποιο τρόπο τη δημιουργικότητα.
Οι μαθητές με ελλειμματική προσοχή και υπερκινητικότητα που ασχολούνται με σπουδές είτε υποκριτικής είτε μηχανολογίας, έχει αποδειχθεί πως σκοράρουν υψηλότερα στις δημιουργικές ιδέες.
Η ελλειμματική προσοχή αποδεικνύεται λοιπόν πως είναι συνώνυμο της δημιουργικότητας και το ίδιο φαίνεται πως ισχύει και για τη διπολική διαταραχή. “Οι επιτυχημένοι συγγραφείς που καλούνται να συνυπάρξουν με αντιφατικά συναισθήματα, είναι σαν τους πυγμάχους που ενώ δέχονται χτυπήματα δεν παραιτούνται. Σε αυτό ακριβώς τους βοηθά η ασθένεια τους”.
Τα όρια ανάμεσα στις ανθρώπινες ψυχικές διακυμάνσεις είναι ιδιαίτερα λεπτά. Οι μανιοκαταθλιπτικές τάσεις δίνουν χώρο σε πρωτοπόρες σκέψεις και οι συναισθηματικές αντιφάσεις αφήνουν το περιθώριο στις σκέψεις να καλλιεργηθούν και να γίνουν παραγωγικές πράξεις.
Πώς θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε λοιπόν το στοιχείο της δημιουργικότητας; Αποτελεί το κλειδί μιας ψυχοπαθούς προσωπικότητας ή είναι ένα προνόμιο που κατοχυρώνεται με μπόλικες δόσεις θεμιτής και εξωστρεφούς τρέλας;